Πάρνηθα μια μικρή βόλτα στην Αττική

Μια τεράστια αγκαλιά είναι η Πάρνηθα, το βουνό της Αττικής. 

Που βρίσκεται βόρεια της Αθήνας, με έκταση 300 περίπου τ.χ. και υψηλότερη κορυφή την Καραμπόλα (1.413 μ). Το μεγαλύτερο μέρος της, καλύπτεται από πεύκα στα χαμηλά και από έλατα στα ψηλότερα της μέρη. Αρκετές ημέρες του χειμώνα έχει χιόνι και τότε οι κάτοικοι της πόλης τρέχουν με παππούδες και παιδιά, να χαρούν το παιχνίδι.

Η Πάρνηθα σε ένα σημαντικό της τμήμα είναι Εθνικός Δρυμός. 

Έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000, αποτελεί σημαντική περιοχή για τα πουλιά (SPA) και έχει ανακηρυχθεί τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.

Σε μία από τις πιο ωραίες τοποθεσίες, στην κορυφή Μαυροβούνι, έχει χτιστεί το Καζίνο της Πάρνηθας (Μοντ Παρνές), στο οποίο μπορεί να φτάσει κανείς είτε με αυτοκίνητο είτε με τελεφερίκ.

Το κόκκινο ελάφι ή έλαφος ο ευγενής (Cervus elaphus) είναι ο πρωταγωνιστής της πανίδας στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας. 

Ζει και αναπαράγεται σε φυσικό περιβάλλον στον ορεινό όγκο της Πάρνηθας.

Γενικά στην χώρα μας έχουν μείνει μόλις δύο μεγάλοι πληθυσμοί του είδους αυτού, ένας στην Ροδόπη και ο μεγαλύτερος βρίσκεται στην Πάρνηθα, όπου υπολογίζεται ότι υπάρχουν πάνω από 500. Για την προστασία του είχε ιδρυθεί εκτροφείο στη θέση Παλαιοχώρι, έκτασης 300 στρεμμάτων, το οποίο όμως δυστυχώς και αυτό, καταστράφηκε στη μεγάλη φωτιά.
Η ονομασία κόκκινο, οφείλεται στο καφε-κόκκινο χρώμα του τριχώματος και

έχει δοθεί στο ελάφι αυτό, για να ξεχωρίζει από το άλλο είδος ελαφιού της Ελλάδας, το πλατώνι (Cervus dama ή Dama dama).

Το κόκκινο ελάφι υπάρχει σε όλη την έκταση του Δρυμού. Τον χειμώνα κατεβαίνει σε περιοχές με μικρότερο υψόμετρο για αναζήτηση τροφής.

Είναι δώρο από την φύση να το δεις, να το ακούσεις να προσπερνάει τον αέρα ανάμεσα στα δένδρα. 

Με αυτή την περηφάνια στο τρέξιμο, τα απίστευτα όμορφα τεράστια μάτια του. Είναι φορές που αυτό το θαυμάσιο ζώο θα σου επιτρέψει να το πλησιάσεις. Τις περισσότερες όμως, θα μείνει σε απόσταση ασφαλείας. Δεν είναι λίγες οι 

φορές, που τα πανέμορφα αυτά ζώα βρέθηκαν στο τραπέζι αχόρταγων συμπολιτών μας. Μα και άλλες φορές η απύθμενη βλακεία κάποιων, δεν έχει τελειωμό. Έχω δει κάτω στα «Νούφαρα», εκεί στο περίπτερο, χειμώνα με χιόνι, να ταΐζουν οι …εκδρομείς γαριδάκια και πατατάκια τα ελάφια και εκείνα μη ξέροντας και εμπιστευόμενα τον άνθρωπο, τα έτρωγαν.

Όμως η φύση ξέρει και τις πιο πολλές φορές καλύτερα από τον άνθρωπο. 

Στην Πάρνηθα έγινε προσπάθεια να αναπτυχθούν και άλλα ζώα. Αγριόχοιροι, ακόμα και κρι κρι. Όμως ο άνθρωπος και η πλεονεξία του φρόντισε να μην αναπτυχθούν.

Ο λύκος όμως επέστρεψε στο βουνό. Σαν ζώο περήφανο, σύμβολο της άγριας ζωής, αλλά και παρεξηγημένος. Αν και κυνηγήθηκε ανά τους αιώνες, επανακάμπτει. 

Οι λύκοι έχουν επιστρέψει ύστερα από πενήντα χρόνια στα βόρεια της Αττικής και στην Πάρνηθα.

Εκτός από τα ελάφια και την όμορφη φύση υπάρχει και η άγνωστη λίμνη

«έκπληξη» σε απόσταση μισής ώρας από την Αθήνα, η πρόσβαση στη λίμνη γίνεται μέσω της εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας.

Στην έξοδο προς Βαρυμπόμπη ακολουθείτε την κατεύθυνση προς τη λεωφόρο Δεκελείας που οδηγεί στην Ιπποκράτειο Πολιτεία. Φτάνοντας στην οδό Αγίας Τριάδας, στρίβοντας αριστερά και ακολουθώντας την οδό Κίρκης, οδηγείται κανείς κατευθείαν στη λίμνη.

Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας, χτισμένο σε ένα ξέφωτο του οροπεδίου Αγίας Τριάδας Κατσιμιδίου, από όπου μπορεί να απολαύσει κανείς την υπέροχη θέα προς το Λεκανοπέδιο.

Σε απόσταση 30 χλμ., στην ανατολική πλευρά της Πάρνηθας και σε υψόμετρο 600 μέτρων, το τοπίο δεν θυμίζει με τίποτα το κέντρο της Αθήνας. Εικόνες που θυμίζουν κάτι από Άλπεις, εικόνες παραμυθένιες.

Μια λίμνη που δημιουργήθηκε κατά λάθος, ανάμεσα στο πυκνό πευκοδάσος, τις βελανιδιές και τα πλατάνια, άγνωστη στους περισσότερους.

Ο λόγος για την λίμνη Μπελέτσι στην Ιπποκράτειο Πολιτεία που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του '70 από «κατασκευαστικό λάθος», και συγκεκριμένα όταν, καθώς φτιάχνονταν οι 

υποδομές της περιοχής, έκλεισαν με αναχώματα οι κοίτες ενός χειμάρρου. Τα νερά άρχισαν να συσσωρεύονται στην περιοχή και έτσι δημιουργήθηκε μια λίμνη έκτασης 5.000 τ.μ. και με βάθος που φτάνει σε κάποια σημεία τα 5 μ.  Το όνομά της το οφείλει στην κοντινή κορυφή Μπελέτσι, ωστόσο είναι γνωστή και ως λίμνη Κιθάρα, λόγω του σχήματός της.

Η λίμνη, σήμερα, αποτελεί μια υδάτινη όαση της περιοχής, όπου βρίσκουν

καταφύγιο πλήθος αποδημητικών πουλιών, ενώ στα νερά της συναντά κανείς συχνά κύκνους και πάπιες.

Ιδανικός τόπος περιήγησης για τους λάτρεις της φύσης και της πεζοπορίας σε βουνό, τους συλλέκτες βοτάνων αλλά και τους φίλους των τυχερών παιχνιδιών. Όλοι βρίσκουν κάτι που να τους ευχαριστεί στο όρος της Πάρνηθας, το υψηλότερο βουνό της Αττικής (1.400 μ.) και ένα από τα γοητευτικότερα της Ελλάδας. 

Ζουν περίπου 30 είδη θηλαστικών (ελάφια, λαγοί, αλεπούδες, αγριόχοιροι, αδέσποτοι σκύλοι, λύκοι  κ.α.) και 120 είδη πτηνών (πολλά από τα οποία είναι ενδημικά), ενώ υπάρχουν περίπου 800 διαφορετικά είδη βοτάνων και φυτών

(καλύπτουν το 17% της χλωρίδας της χώρας). Εκεί, μπορείτε να περπατήσετε σε εκατοντάδες μονοπάτια και να εξερευνήσετε δεκάδες μικρές σπηλιές.

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ο τραγοπόδαρος θεός Πάνας συνήθιζε να έρχεται στην Πάρνηθα αρκετά συχνά για να παίξει μουσική και να χορέψει μέσα στο δάσος. Η Πάρνηθα κατοικήθηκε για πρώτη φορά κατά τη μυκηναϊκή περίοδο και αποτελούσε πάντα σημείο κλειδί για την άμυνα της Αττικής, καθώς ήταν το πλέον οχυρωμένο βουνό της αρχαίας Ελλάδας.

Η περιοχής περιλαμβάνει πολλά είδη που προστατεύονται νομικά, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι είναι η μόνη περιοχή στη Ν. Ελλάδα όπου συναντάται το ελάφι Cervus elaphus

στο καταφύγιο θηραμάτων, στο οποίο απαγορεύεται το κυνήγι καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ο πυρήνας του Δρυμού και μια ευρύτερη περιοχή, που περιλαμβάνει τα δάση Λοιμικό, Σαλονίκι, Γκούρα, Τατόι, Βούντημα, Αυλώνα και μέρος του Δάσους της Φυλής, αποτελούν το μόνιμο καταφύγιο θηραμάτων με συνολική έκταση 120.000 στρεμμάτων.

Επίσης, στον πυρήνα του Δρυμού, σε μια έκταση 1.200μ., λειτουργεί εκτροφείο θηραμάτων (ελαφιών, ζαρκαδιών, αγριοκάτσικων), με σκοπό τον εμπλουτισμό των περιοχών, στις οποίες εξαπλώνονται με φυσικό τρόπο.

Στην πλούσια πανίδα της περιοχής περιλαμβάνονται 29 είδη θηλαστικών, όπως ελάφια, λαγοί (Lepus europaeus), αλεπούδες (Vulpes vulpes), ασβοί (Meles meles), κουνάβια (Mortes foina), τσακάλια (Canis aureus), σκίουροι (Sciurus vulgaris), σκαντζόχοιροι (Erinaceus concolor) κ.ά.
Η περιοχή έχει χαρακτηριστεί Σημαντική για τα Πουλιά. Εκεί έχουν παρατηρηθεί περίπου 120 είδη πτηνών, ενδημικών της Ελλάδας και αποδημητικών, όπως το όρνιο (Gyps

fulvus), o φιδαετός (Circaetus gallicus), ο χρυσαετός (Aquila chrysaetos), ο πετρίτης (Falco peregrinus), ο μπούφος (Bubo bubo) και ο μουστακοτσιροβάκος (Sylvia rueppelli).

Καλό είναι να αποφεύγουμε τις βόλτες μόνοι μας. Αυτό έτσι και αλλιώς παραβιάζει βασικούς κανόνες ασφαλείας που ισχύουν στην πεζοπορία.

Πλέον η Πάρνηθα κρύβει και κινδύνους αν δεν την γνωρίζεις καλά.
Να που και οι λύκοι επέστρεψαν μετά από 50 χρόνια στην Πάρνηθα, καθώς και αγριόχοιροι. 

Οι κάμερες κατέγραψαν μεγάλες αγέλες που συντηρούνται από τα ελάφια της περιοχής.

Είναι ζώο περήφανο, σύμβολο της άγριας ζωής, αλλά και παρεξηγημένος κομιστής του φόβου, ο λύκος, αν και κυνηγήθηκε ανά τους αιώνες, φαίνεται να επανακάμπτει σε όλη την Ευρώπη, αλλά και στη χώρα μας.

Όπως φαίνεται, οι λύκοι στην Ελλάδα ακολούθησαν τον ίδιο κύκλο επανεμφάνισης που παρατηρείται εδώ και χρόνια και στην Ευρώπη.

Τα τελευταία χρόνια οι λύκοι έχουν εμφανιστεί ξανά στη νότια Γαλλία, στην Ολλανδία, στο Βέλγιο, στη Γερμανία, στην Τσεχία και στην Ουγγαρία, σε περιοχές από τις οποίες απουσίαζαν για δεκαετίες. 

Οι μαζικές επανεμφανίσεις λύκων σε όλη την Ευρώπη καταρρίπτουν και τον ελληνικό «μύθο της υπαίθρου» που θέλει να ερμηνεύσει το γεγονός της αύξησης ή επανεμφάνισης κάποιου άγριου ζώου στη γνωστή φράση «οι οικολόγοι τα αμολήσανε».
Οι λύκοι της Πάρνηθας ακολούθησαν σε διάστημα χρόνων μια πορεία που από την κεντρική Πίνδο, τους οδήγησε στην Αττική μέσω της ορεινής αλυσίδας Παρνασσού-Ελικώνα-Κιθαιρώνα.
Πέρασαν δέκα χρόνια από την καταστροφική φωτιά της Πάρνηθας που αφάνισε 90.000 στρέμματα δάσους κι ο Εθνικός Δρυμός, ο σημαντικότερος πνεύμονας της Αττικής, επουλώνει αργά και σταθερά τις πληγές του. 

Έγιναν τεράστιες προσπάθειες για να ξαναγίνει η Πάρνηθα ένα πάρκο με άγρια ζωή όπου θα υπάρχει μια ισορροπία φυτοφάγων κι αρπακτικών ζώων ώστε να μπορεί ο επισκέπτης της Αττικής να χαίρεται την άγρια φύση λίγα χιλιόμετρα από το σπίτι του.

Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα καθώς η παρουσία αδέσποτων ζώων, τόσο στην Πάρνηθα όσο και στο δάσος προς την πλευρά των Δερβενοχωρίων, διαταράσσει σοβαρά την ισορροπία της άγριας πανίδας.

Σκυλιά επιτίθενται και τρώνε ελάφια και μικρά ζώα, όπως λαγούς. Λύκοι που έχουν επανεμφανιστεί, σκοτώνουν και τρώνε τα αδέσποτα. Αγριογούρουνα, αλεπούδες και σκυλιά μάχονται μέχρι θανάτου.

Λένε ότι η αρπακτικότητα του λύκου επηρεάζει το ελάφι σε σημείο που ο πληθυσμός του ίσως να μειώνεται.

Από την άλλη μεριά έρχονται άλλες μελέτες που λένε ότι θηρευτές των ελαφιών δεν είναι μόνο τα σαρκοβόρα αρπακτικά όπως ο λύκος. 

Ο παμφάγος αγριόχοιρος δεν λέει όχι σε ένα ελαφάκι όπως δείχνει η φωτογραφία, τεράστιων ζημιών σε κοπάδια, πάντα από τους παμφάγους αγριόχοιρους.

Μερικοί πιστεύουν ότι ο λύκος μπορεί να ελέγξει τον πληθυσμό του αγριόχοιρου. Προφανώς δεν έχουν δει τα δύο ζώα δίπλα – δίπλα για να συγκρίνουν μέγεθος, βάρος και οπλισμό του καθενός. Ο αγριόχοιρος δύσκολα γίνεται βορά λύκων. 

Το συμπέρασμα της υπόθεσης είναι ότι σε καθεστώς προστασίας, όπως ισχύει στην Πάρνηθα και τον γύρω χώρο, όλοι θα βγουν κερδισμένοι εκτός από τα ελάφια, τα κοπάδια και ενδεχομένως τα ήμερα σκυλιά και γατιά των περίοικων.