Καρουζέλ - Carousel

Οι περισσότεροι από εμάς, κοιτώντας πίσω στα παιδικά μας χρόνια, 

θυμόμαστε στιγμές χαράς και παιχνιδιού συνδεδεμένες με το καρουζέλ.

Φράσεις που θυμόμαστε το κλασικό που έλεγαν όλα τα παιδάκια «Έλα μαμά, μόνο μια βόλτα ακόμα, μία τελευταία!», που ποτέ δεν ήταν η τελευταία. Τα ζωάκια και τα άρματα που γυρνούσαν, τα φώτα και την μουσική…

Το Carousel ήταν το αγαπημένο μου, πάντα ήθελα να είχα ένα Carousel που θα με ταξίδευε με την μουσική του, ένα απλό παιχνίδι για πολλούς αλλά για μένα 

ένα όνειρο, που κλίνοντας τα μάτια με ταξίδευε στο παιδικό παράδεισο.
Carousel ξυπνά αναμνήσεις παιδικών χρόνων, που εξάπτει τη φαντασία και τη δημιουργικότητα μικρών και μεγάλων.
Η αρχή όμως του καρουζέλ διαφέρει πολύ από αυτό, που έχουμε σήμερα στο μυαλό μας.

Πίσω στο 1100, Άραβες και Τούρκοι ιππείς, έπαιζαν ένα παιχνίδι που ήταν ταυτόχρονα και προετοιμασία για τη μάχη, πάνω στα άλογά τους. Οι Ιταλοί και οι Ισπανοί σταυροφόροι που τους παρακολουθούσαν, έδωσαν στο παιχνίδι αυτό το όνομα «μικρός πόλεμος» (garosselo ή carosella αντίστοιχα) και το έφεραν στην Ευρώπη, όπου με τον καιρό εξελίχθηκε σε μια υπερβολική επίδειξη ιππασίας, που οι Γάλλοι ονόμασαν καρουζέλ.

Μια σημαντική εξέλιξη του καρουζέλ ήταν ένα τουρνουά κατά το οποίο ο αναβάτης του αλόγου ή του άρματος, κρατώντας την λόγχη του στο χέρι, κινούταν προς την κατεύθυνση ενός μικρού δακτυλίου, κρεμασμένου σε ένα δέντρο ή σε έναν πάσσαλο, από τον οποίο κρέμονταν χρωματιστές κορδέλες. 

Σκοπός φυσικά ήταν να περάσει η λόγχη μέσα από τον δακτύλιο.

Περίπου 300 χρόνια πριν, κάποιος Γάλλος πήρε την ιδέα να δημιουργήσει μια συσκευή για να εκπαιδεύσει τους νέους ευγενείς στην τέχνη του να πετούν την λόγχη μέσα στον δακτύλιο.

Η συσκευή του αποτελούνταν από σκαλιστά άλογα και άρματα περιστρεφόμενα γύρω από έναν κεντρικό στύλο.

Αυτή ήταν ίσως η αρχή του καρουζέλ όπως το ξέρουμε σήμερα.

Με τον καιρό το παιχνίδι άρχισε να παίζεται από κοινούς πολίτες και τα καρουζέλ σύντομα έκαναν την εμφάνισή τους σε όλη την Ευρώπη. 

Μέχρι τα τέλη του 1700, υπήρχαν πολλά καρουζέλ κατασκευασμένα αποκλειστικά και μόνο για διασκέδαση σε όλη την Ευρώπη. 

Ήταν μικρά και ελαφριά αφού το μέγεθος και το βάρος τους περιοριζόταν από το γεγονός πως θα έπρεπε να κινούνται από ζώα ή ανθρώπους, περιορισμός που εξαλείφθηκε με την εφεύρεση της ατμομηχανής.

Όταν η δύναμη του ατμού εφαρμόστηκε σε καρουζέλ, οι περίτεχνες μηχανές που ξέρουμε, άρχισαν να εμφανίζονται.

Ο Gustav Dentzel ήταν ο άνθρωπος που πρωτοστάτησε στα σύγχρονα καρουζέλ στην Αμερική, κατά τη δεκαετία του 1860. Είχε ξεχωριστό για την εποχή ύφος το οποίο απεικόνιζε τα άλογα και άλλα ζώα με ρεαλιστικό τρόπο, ήταν γνωστό και ως στυλ Φιλαδέλφεια. Πολλοί ταλαντούχοι άνθρωποι ακολούθησαν το παράδειγμά του και οι δημιουργίες τους έγιναν το επίκεντρο εκατοντάδων λούνα παρκ, που αναπτύχθηκαν στις πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών.

Το καρουζέλ που χτίστηκε το 1905 από τον Gustav Dentzel, εξακολουθεί να λειτουργεί ακόμα και σήμερα στο Ρότσεστερ, στη Νέα Υόρκη.

Κανένα από τα παλιά καρουζέλ της Ευρώπης δε μπορούσε να συγκριθεί με τα καρουζελ των Αμερικανών τεχνιτών.

Έθεσαν τα δικά τους πρότυπα, με καρουζέλ μεγαλύτερα και πιο περίτεχνα . 

Τα ζώα και τα άρματά τους ήταν πιο όμορφα σκαλισμένα και σε μια πιο πλούσια ποικιλία . Υπήρχαν άλογα πολέμου, άλογα για παρέλαση, ινδικά πόνι, άλογα που ξεπηδούσαν από το όνειρο ενός παιδιού. 

Υπήρχαν ζώα της ζούγκλας, της φάρμας και του δάσους. Υπήρχαν ακόμη  σκυλιά, γάτες, αρκουδάκια, και μυθικά τέρατα. Κάθε άπιαστο στα μάτια μας πλάσμα, μπορούσε να το ιππεύσει κάποιος στα καρουζέλ.

Έτσι για πρώτη φορά ιδρύθηκε μια αμερικανική εταιρεία «Ο.Α. Dentzel», εταιρεία καρουζέλ στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Φυσικά με το χρόνο ιδρύθηκαν και άλλες εταιρείες ώστε να ανταποκριθούν στη ζήτηση σαν τις ακόλουθες Allan Herschell, CW Parker, Spillman Μηχανικών, και Charles Looff είναι μερικοί μόνο από τους κατασκευαστές. 

Αυτή η χρυσή εποχή του αμερικανικού καρουζέλ διήρκεσε μέχρι τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930. Με την παρακμή του λούνα παρκ και της οικονομία γενικότερα, η παραγωγή μειώθηκε απότομα. 

Πολλά καρουζέλ εγκαταλείφθηκαν ή καταστράφηκαν. Καθώς η οικονομία βελτιωνόταν, το ίδιο έκανε και η τεχνολογία για την παραγωγή καρουζέλ. Το σκάλισμα δεν είναι πλέον αποτέλεσμα αποκλειστικά ανθρώπινου δυναμικού, μιας και η τεχνολογία διευκόλυνε την κατασκευή των παιχνιδιών.

Στη δεκαετία του 1970, ανανεώθηκε το ενδιαφέρον για τα ζώα των καρουζέλ, αυτή τη φορά όμως ως συλλεκτικά αντικείμενα. Θεωρούμενα ως έργα ξυλογλυπτικής τέχνης, καθώς και ως το απόλυτο αντικείμενο διακόσμησης μιας άλλης εποχής, η αξία των ζώων των καρουζέλ που σώθηκαν από τη φθορά κυμάνθηκε από μερικές εκατοντάδες έως αρκετές χιλιάδες δολάρια, μέσα σε μια δεκαετία. Αντικέρ αγόραζαν και αποσυναρμολογούσαν πολλά καρουζέλ για το κέρδος που θα τους επέφεραν. Αυτή η τάση συνεχίζεται μέχρι σήμερα. 

Περισσότερα από 4.000 καρουζέλ που στήθηκαν στην Αμερική κατά τη διάρκεια της «χρυσής εποχής», λιγότερα από 150 υπάρχουν άθικτα στις μέρες μας.

Σήμερα υπάρχουν πολλά μουσεία καρουσέλ προβάλλοντας τα ως μια μορφή τέχνης και ουσιαστικό κομμάτι του πολιτισμού. Αυτά περιλαμβάνουν το Διεθνές Μουσείο της Τέχνης Carousel, The New England Carousel Μουσείο, το Merry-Go-Round Μουσείο και πολλά άλλα.