Η Αγία Σοφία. «Εἰς τὴν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ καὶ εἰς τὴν ὑπομονὴν τοῦ Χριστοῦ»

Η ιστορική σπουδαιότητα της Αγίας Σοφίας δεν γνωρίζει όρια. 

Καμία άλλη εκκλησία σε καμία χώρα σ’ ολόκληρο τον κόσμο, κανένα άλλο οικοδόμημα που υψώθηκε ποτέ από την τέχνη των ανθρώ­πων, δεν αποτέλεσε τόσο σημαντικό και ουσιαστικό κομμάτι στη ζωή ενός έθνους. Στο όνομα της «Αγία Σοφία» συμπυκνώνεται ολόκλη­ρη η βυζαντινή ιστορία. 

Η Αγία Σοφία αποτελεί τον επίσημο χώρο λατρείας μιας ολόκληρης αυτοκρα­τορίας όπου εκκλησία και κράτος ήταν ένα, μιας αυτοκρατορίας που για πάνω από 1.100 χρόνια, ήταν η κληρονόμος και η ισάξια της Ρώμης.

Κάποιοι πιστεύουν πως πρόκειται για το «θαύμα του Βυζαντίου», ενώ κάποιοι άλλοι για το «θαύμα του κόσμου».

Ο θαυμασμός που ένιωθαν οι άνθρωποι όλων των χωρών και όλων των κοινωνικών τάξεων, όταν βρισκόταν μπροστά στην Αγία Σοφία, είχε μέσα του στοιχεία μαγείας. Αρκεί να ακούσει κανείς τους ξένους περιηγητές «Όντον ντε Ντέϊγ, Βενιαμίν, Αντώνιος, Ρουϊ Γκονζάλεθ ντε Κλαβίχο, Ρομπέρ ντε Κλαρύ», που επισκέπτονταν το Βυζάντιο την περίοδο του Μεσαίωνα. 

Αποτελεί το αριστούργημα της Βυζαντινής αρχιτεκτονικής και ταυτόχρονα ένα από εκείνα τα μνημεία, όπου οι χριστιανοί της εποχής, σύμφωνα με τον Προκόπιο, πίστευαν ότι «ο ναός αυτός δεν είναι έργο ανθρώπινης προσπάθειας ή τεχνικής, αλλά της επενέργειας Του Θεού». 

Ο Ιουστινιανός ήταν αποφασισμένος να κτίσει ένα ναό που θα ξεπερνούσε όλους τους άλλους σε λαμπρότητα.

Η σοφή διάταξη του θόλου, του τυμπάνου, των σφαιρικών ημιθολίων, των αψίδων,  η κατανομή του βάρους στα εσωτερικά αρχιτεκτονικά μέλη, η τοποθέτηση αντερεισμάτων στους εξωτερικούς τοίχους, κατέληξαν στο ανεπανάληπτο δημιούργημα της Αγίας Σοφίας στη Κωνσταντινούπολη.

Ο αρμονικός συνδυασμός των ποικιλόχρωμων μαρμάρων, που συγκεντρώθηκαν από διάφορες περιοχές του κράτους, ο γλυπτικός διάκοσμος των κιονόκρανων, των θωρακικών και άλλων αρχιτεκτονικών μελών ενέπνευσαν και τους μεταγενέστερους τεχνίτες. 

Το θαυμαστό μνημείο του Ανθεμίου του Τραλλιανού και του Ισίδωρου του Μιλήσιου, έφερε το νέο καλλιτεχνικό μήνυμα στα πέρατα της αυτοκρατορίας.

Η Αγία Σοφία αρχιτεκτονικά υπήρξε το πρώτο κτίριο το οποίο συνδύασε το τετράγωνο σχέδιο των παραδοσιακών βασιλικών με τον κεντρικό τρούλο των αυτοκρατορικών κτιρίων, όπως το Πάνθεον της Ρώμης.

Όπως γράφτηκε από τον E. Stein, η Αγία Σοφία μαζί με τον Παρθενώνα και τον Άγιο Πέτρο της Ρώμης είναι από τα πιο ένδοξα μνημεία του κόσμου. 

Κατά μία έννοια η Αγία Σοφία διαφέ­ρει από οποιοδήποτε άλλο παλαιό μνη­μείο της Κωνσταντινούπολης. Οι άλλες αρχαιότητες της πόλης ανήκουν ολοκλη­ρωτικά στο παρελθόν και δεν έχουν μέλ­λον. Τα ταλαιπωρημένα τείχη του Θεοδόσιου δεν θα μπορέσουν ποτέ πια να αντέξουν το σάλο του πολέμου. Πάνω από το σπασμένο Όφι των Δελφών, στον Ιπ­πόδρομο, κανείς χρησμός δεν θα περάσει πια σ’ ένα μελλοντικό ικέτη. 

Ο ρόλος τους στην ιστορία του κόσμου έχει τελειώσει. Είναι αρχαία, κλασικά, σεβάσμια.

Ωστόσο, κάθε ημέρα που περνά μας απομακρύνει όλο και περισσότερο απ’ τους καιρούς για τους οποίους χτίστηκαν και από τις αιτίες για τις οποίες σχεδιάστηκαν.

Λίγοι από τους φτωχούς μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τον πατριαρχικό ναό σαν τόπο της λατρείας τους, ενώ κανένας να διεισδύσει στο ανακτορικό περιβάλλον.

Η Αγία Σοφία είχε σχεδόν την ίδια επίδραση, όση ο αυτοκράτορας και ο Πατριάρχης στο να εμπνέει πίστη,  η οποία σε τελευταία ανάλυση ήταν η κύρια πηγή της ύπαρξης του Βυζαντίου.

Η Αγία Σοφία αποτελούσε  τις αρτηρίες του Μεγάλου Παλατιού και το αίμα της ζωής του. Η δύναμη αυτή δεν οφειλόταν αποκλειστικά στην απαράμιλλη ομορφιά του εσωτερικού του αρχιτεκτονικού αυτού αριστουργήματος. Βέβαια, ο μεγάλος τρούλος έδινε μία παραστατική εικόνα του ουρανού.

Τα πλούσια σκεύη του και η πλούσια διακόσμηση του καθρέφτιζαν μια σχεδόν ουράνια μεγαλοπρέπεια, αλλά η επίδραση του ναού δεν οφείλεται αποκλειστικά στην ομορφιά της λειτουργίας που τελούσαν εκεί οι ιερωμένοι ντυμένοι  με  πολύτιμη αμφίεση. 

Περισσότερη σπουδαιότητα είχαν τα πολυάριθμα λείψανα που είχαν συγκεντρωθεί εκεί με το πέρασμα των αιώνων,  αν και τα πιο ιερά από αυτά,  το φόρεμα και η ζώνη της Παναγίας, είχαν μεταφερθεί με διαταγή του Ιουστινιανού από την Εκκλησία των Αγίων Πέτρου και Παύλου στην Εκκλησία της Παναγίας των Βλαχερνών. Όταν οι Λατίνοι κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, δεν δίστασαν να πάρουν τα πιο πολλά από τα κειμήλια της Αγίας Σοφίας,  όπως επίσης το φόρεμα και τη ζώνη της Παναγίας,  έστω και αν αυτά τα τελευταία θεωρούνταν Παλλάδιο της πρωτεύουσας. 

Τα υπόλοιπα πολύτιμα κειμήλια της πατριαρχικής εκκλησίας αποτελούνταν από έναν αριθμό θαυματουργών εικόνων. 

Ίσως εκείνην που είχε την πιο μεγάλη αξία απ’ όλες  ήταν το Άγιον Μανδήλιον,  που το είχε αποκτήσει ο Ρωμανός Λεκαπηνός το 943 στην Έδεσσα και το είχε φέρει στην πρωτεύουσα θριαμβευτικά. Πολλοί ταπεινοί προσκυνητές έχυναν δάκρυα μέσα από την ψυχή τους μπροστά στην εικόνα, όταν αυτή είχε τοποθετηθεί σε τιμητική θέση μέσα στην Αγία Σοφία. Αλλά, η Αγία Σοφία σαν Εκκλησία μητέρα της Ορθοδοξίας άνοιξε τους κόλπους της για τους Αγίους των νεότερων ορθοδόξων κρατών, π.χ. παρουσίαζε την εικόνα των Αγίων αδελφών Βόρη και Γκλέμπ, για να προσκυνούν οι προσκυνητές που έφταναν από τη Ρωσία.

Το 1935 η Αγιά Σοφιά μετατράπηκε σε μουσείο, παίρνοντας ξεχωριστή θέση στην καρδιά και στην ιστορία των Ελλήνων. 

Η τεχνική τελειότητα του ναού της Αγίας Σοφίας αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα στέκει όρθιος, ύστερα από εκατό και πλέον καταγραμμένους σεισμούς και ποιος ξέρει πόσους ακόμα που διέφυγαν την προσοχή των ειδικών. Να σκεφτεί κανείς ότι σε λιγότερο από πέντε χρόνια, επί Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Μηνά, η Αγία Σοφία ολοκληρώθηκε.

Τα εγκαίνια τελέστηκαν επίσημα με την ιουστινιάνεια τελετουργική μεγαλοπρέπεια στις 22 ή 27 Δεκεμβρίου του 537. Ωστόσο, ο ιστορικός Θεοφάνης και ο χρονογράφος Ι. Μαλάλας υποστηρίζουν πως πραγματοποιήθηκαν το 538. 

Η μεγάλη λιτανεία ξεκίνησε από το ναό της Αγίας Αναστασίας, πέρασε δίπλα από τον Ιππόδρομο και το Μεγάλο Ανά­κτορο, μέσα από τον Αυγουστεώνα και κατευθύνθηκε στη νότια πύλη του εσωτε­ρικού νάρθηκα. Εκεί, ο Ιουστινιανός αφού κατέβηκε από την άμαξα έβγαλε το στέμμα του, «μόνο τότε με τό­ση ευχαρίστηση» και το απέθεσε στα χέ­ρια του Πατριάρχη Μηνά. Όταν αντίκρισε από τις Πύλες το απαστράπτον θέαμα του εσωτερικού του ναού, με τα μωσαϊκά,  τα πολυκάντηλα και  τα ιερά άμφια του κλήρου κατελήφθη από άκρατο ενθουσιασμό και σε ένα ξέσπασμα υπερφίαλης χαράς τρέχοντας στον άμβωνα και υψώνοντας τα χέρια του στον ουρανό,  αναφώνησε:

«Δόξα τω Θεώ, τω καταξιώσαντί με τοιουτον έργον αποτελέσαι. Νενίκηκά σε Σολομών»,

θέλοντας έτσι να εκφράσει το θαυμασμό του για το μνημείο το οποίο ήταν πιο θαυμαστό ακόμα κι από τον Ναό του Σολομόντα στα Ιεροσόλυμα. 

Τα «θυρανοίξια» της Αγίας Σοφίας ακολούθησαν θυσίες χιλιάδων ελαφιών, βοών, προβάτων, ορνίθων και διανομή χιλιάδων μοδιών σίτου στους φτωχούς καθώς και πολυήμερη πανήγυρη.

Επιπλέον, εκατοντάδες κιλά χρυσάφι μοιράστηκαν στους φτωχούς. Το πρωί  των Χριστουγέννων ο ναός άνοιξε για να μπορέσει να εκκλησιαστεί το κοινό. Οι ευχαριστίες και οι πανηγυρισμοί κράτη­σαν δύο εβδομάδες περίπου.

Άντεξε και με επιβλητικότητα αγναντεύει το Ελληνικό Αιγαίο σαν να μας προσκαλεί και να μας λέει .. 

«Υπάρχω και θα Υπάρχω όσο βασανιστήρια και να περάσω.»

Δεν ήταν τυχαίο η επιλογή του ονόματος Της αγίας. 

Η Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη μαρτύρησαν στα χρόνια του αυτοκράτορα Αδριανού (117 – 138 μ.Χ.).

Οι τρεις θυγατέρες της Αγίας Σοφίας, πήραν τα ονόματα τους από το χωρίο της Καινής Διαθήκης: «νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη.»

Έτσι και εμείς δεν έχουμε παρά να προσκυνούμε και να παρακαλάμε στα τρία ευλογημένα αγαθά « την Πίστη, την Ελπίδα και την Αγάπη» να μας την παραδώσουν πίσω άσπιλη και αμόλυντη για να ηχήσουν οι καμπάνες της σ όλη την υφήλιο, ότι τα τρία αγαθά μετά από βασανισμούς βγήκαν στο ουράνιο φως. 

Αγία Παρασκευή.. Χρόνια πολλά και ευλογημένα.

Η Αγία Παρασκευή γεννήθηκε στη Ρώμη στα χρόνια του αυτοκράτορα Αντωνίνου (138 - 160 μ.Χ.). 

Ήταν κόρη των ευσεβών Χριστιανών, Αγάθωνα και Πολιτείας, οι οποίοι φρόντισαν για την χριστιανική αγωγή της, όπως είχαν υποσχεθεί στο Θεό στην περίπτωση που θα τους έδινε ένα παιδί. 

Επειδή το παιδί γεννήθηκε ημέρα Παρασκευή έλαβε αυτό το όνομα.
Μετά το θάνατο των γονέων της, η Παρασκευή μοίρασε όλη την περιουσία της στους φτωχούς και ανέπτυξε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Ρώμη και στα περίχωρα της πόλης, κηρύσσοντας το λόγο του Χριστού. Η δράση της προκάλεσε τον ειδωλολάτρη αυτοκράτορα Αντωνίνο, ο οποίος την συνέλαβε και της υποσχέθηκε υλικά αγαθά στην περίπτωση που θα θυσίαζε στα είδωλα. Βλέποντας όμως πως η Αγία παρέμενε σταθερή στην πίστη της, την υπέβαλε στο βασανιστήριο της πυρακτωμένης περικεφαλαίας, το οποίο υπέμεινε με καρτερικότητα. Τότε ο Αντωνίνος διέταξε και την έβαλαν σε ένα λέβητα με καυτό λάδι και πίσσα. Επειδή όμως είδε την Αγία άθικτη, πλησίασε το πρόσωπο του στον λέβητα, καθώς δεν μπορούσε να εξηγήσει πώς η αγία είχε μείνει ανέπαφη, για να δοκιμάσει αν πράγματι είναι καυτό, και αμέσως τυφλώθηκε. Η Αγία με προσευχή έδωσε στον Αντωνίνο το φως του, με αποτέλεσμα να πιστέψει στο Χριστό ή κατ' άλλους να σταματήσει τους διωγμούς εναντίον τους. Ελευθέρωσε πάντως την Αγία Παρασκευή, η οποία συνέχισε να κηρύττει το Ευαγγέλιο σε άλλα μέρη, μέχρι που έφτασε στην Ελλάδα.
Στα Τέμπη ένας ειδωλολάτρης άρχοντας την υπέβαλε σε φρικτά βασανιστήρια, τα οποία υπέμεινε καρτερικά, για να τελειωθεί με δια αποκεφαλισμού θάνατο.
Η Αγία Παρασκευή και τα μάτια
Ένα από τα βασανιστήρια που υπέστη ήταν αυτό της πυρακτωμένης περικεφαλαίας. Της τοποθέτησαν δηλαδή στο κεφάλι μια περικεφαλαία την οποία προηγουμένως είχαν πυρακτώσει. 

Πρόκειται για ένα από τα σκληρότερα βασανιστήρια εκείνης της εποχής που είχε σαν αποτέλεσμα αργό και βασανιστικό θάνατο.
Σύμφωνα με τους βιογράφους της, η Παρασκευή δεν έπαθε το παραμικρό. Επόμενη κίνηση ήταν να την ρίξουν σε ένα καζάνι όπου έβραζε πίσσα.
Κι όμως, η νεαρή κοπέλα βγήκε χωρίς κανένα έγκαυμα.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να εντυπωσιαστεί τόσο ο Αυτοκράτορας που θεωρώντας ότι κάτι δεν έχει γίνει σωστά, ζήτησε να ρίξουν πάνω του πίσσα για να διαπιστώσει και ο ίδιος.

Κάποιες σταγόνες πίσσας έπεσαν στα μάτια του με αποτέλεσμα ο ίδιος να τυφλωθεί επιτόπου. Την ίδια στιγμή, έχοντας πεισθεί με τον πλέον επώδυνο τρόπο πως η Παρασκευή πέρασε πράγματι το μαρτύριο χωρίς να πάθει κάτι, ο Αυτοκράτορας ζήτησε να ακολουθήσει κι εκείνος την χριστιανική πίστη.
Τότε η Παρασκευή προσευχήθηκε στον Θεό και κατά την βιογραφία της, τα μάτια του αυτοκράτορα γιατρεύτηκαν.
Με βάση αυτήν την αναφορά στον βίο της, οι χριστιανοί σε όλο τον κόσμο και ειδικά οι Ορθόδοξοι Έλληνες θεωρούν την Αγία Παρασκευή προστάτιδα των ματιών.
Γι αυτό και τα περισσότερα τάματα που βρίσκονται κρεμασμένα στις εικόνες της είναι χρυσά ή ασημένια μάτια.
Tὴν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον,
ἐργασαμένη φερώνυμε,
τὴν ὁμώνυμόν σου πίστιν,
εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι,
Παρασκευὴ Ἀθληφόρε·
ὅθεν προχέεις ἰάματα,
καὶ πρεσβεύεις ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Άποψη από Τούρκο ιστορικό για την Αγία Σοφία.

Taner Akçam, Ph.D. (Professor of History) γεννήθηκε στην Τουρκία το 1953, ένας νέος άνθρωπος που δεν δίστασε να πει την πραγματική γνώμη του για την πατρίδα του… 

Ένας άνθρωπος που είπε πολλές φορές την γνώμη του για την βαρβαρότητα των Τούρκων και σε άλλα θέματα όπως θα ακούσετε στο βίντεο "ASSYRIA TV" στο τέλος της ανάρτησης.

Διαβάστε τι λέει για την Αγία Σοφία και πόσο ανατριχιαστικές εκφράσεις χρησιμοποιεί. Θα σας αναρτήσω και σελίδα ομιλίας του πόσο δίκιο έχει … Ταυτόχρονα πιστεύω να ντρέπεται να λέει ότι είναι Τούρκος. Απολαύστε τι είπε… 

Τaner Αkça

"Ζούμε στον 21ο αιώνα, η νοοτροπία μας είναι ακόμα εκείνη του 1453"
Συγκλονιστική συνέντευξη του Τούρκου ακαδημαϊκού και ιστορικού Τανέρ Ακσάμ, στην διαδικτυακή εφημερίδα Ahval.
Ο έγκριτος καθηγητής γράφει:
“Στην πραγματικότητα το μόνο πράγμα που έπρεπε να πει κανείς για το θέμα της Αγίας Σοφίας είναι “ανάρμοστο” και “ντροπή”. Σκέπτομαι, όμως, ότι οι συνομιλητές μου δεν διαθέτουν την πολιτιστική λεπτότητα να αντιληφθούν το νόημα αυτών των λέξεων. 

Γι αυτό θα μιλήσω ανοιχτά για το θέμα και με τον τρόπο που θα τον καταλάβουν. Αυτό που έγινε στην Αγία Σοφία είναι ένα ξεκάθαρο δείγμα βαρβαρότητας. Αποτελεί την διακήρυξη των Τούρκων ότι είναι απολίτιστοι και καταστροφικοί.
Γιατί; 

Επειδή με αυτό που έκαναν δήλωσαν σε όλο τον κόσμο ότι “όσο κι αν ζούμε στον 21ο αιώνα διατηρούμε τη νοοτροπία του κατακτητή του 1453. 

Εμείς ακόμα και στον 21ο αιώνα δεν έχουμε την αγωνία να προστατεύσουμε μια παγκόσμια κληρονομιά της ανθρωπότητας”.
Δεν έχουμε αποθέματα πολιτισμού για να πάμε πάρα πέρα την πολιτιστική κληρονομιά που μας κληροδότησαν.
Δεν έχουμε να προσθέσουμε ούτε ένα λιθαράκι στην παγκόσμια κληρονομιά. Εμείς δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε μια νέα πολιτισμική αξία. 

Μπορούμε μόνο να την κατακτήσουμε, να την χαλάσουμε, να την γκρεμίσουμε και να την καταστρέψουμε.
Αυτό συνέβη με ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία της παγκόσμιας κληρονομιάς , την Αγία Σοφία, που μετατρέψαμε σε τζαμί και την κατακτήσαμε ξανά, όπως το 1453, αλλά στον 21ο αιώνα. 

Αυτό που έγινε είναι μια πολιτισμική καταστροφή.

Μπαχτσελί - Ερντογάν

Μήπως ο Ερντογάν και ο Μπαχτσελί θα καταλάβουν τώρα τα αίτια της εξαιρετικά αρνητικής εικόνας που επικρατεί στον κόσμο έναντι των Τούρκων;
Ο Ρώσος διανοούμενος του 19ου αιώνα Nikolay Denilevski έκανε μια διάκριση μεταξύ των κοινωνιών που δημιουργούν πολιτισμό κι εκείνων που τον καταστρέφουν. 

Απαριθμεί με χρονολογική σειρά αυτούς που δημιούργησαν δέκα είδη πολιτισμών, Αιγύπτιοι, Κινέζοι, Ασσύριοι, Βαβυλώνιοι, Φοίνικες, Κελντανί, Ινδοί, Πέρσες, Έλληνες, Ρωμαίοι, Άραβες, Ευρωπαίοι και συνεχίζει:
Παράλληλα με αυτούς τους θετικούς πολιτισμούς υπήρξαν παράγοντες, όπως οι Ούννοι, οι Μογγόλοι και οι Τούρκοι που έλαμψαν κατά διαστήματα και μετά έσβησαν και χάθηκαν. Όλοι αυτοί εκπλήρωσαν το καταστροφικό τους καθήκον, συνέβαλαν στο θάνατο θνησιγενών πολιτισμών και αφού διασκόρπισαν τα απομεινάρια τους επιστρέφουν στην ασημαντότητα τους και χάνονται. Αυτούς μπορούμε να τους χαρακτηρίσουμε αρνητικούς παράγοντες της Ιστορίας.
Έχουν λεχθεί πάρα πολλά πράγματα σε βάρος των Τούρκων στη Δύση. 

Όχι μόνο οι διανοούμενοι αλλά και απλοί άνθρωποι εκφράστηκαν για την καταστροφική τάση πολιτισμών των Τούρκων. “Οι Τούρκοι ποδοπατούν σε κάθε βήμα που κάνουν στην Βαλκανική Χερσόνησο τα έργα πολιτισμού χιλιάδων χρόνων”. 

“ Ο Τούρκος όπου βρει δένδρο θα το κόψει”. 

“Οι Τούρκοι εξαφάνισαν παντού πολιτισμούς και δεν προστάτευσαν ποτέ αυτά που βρέθηκαν στην ιδιοκτησία τους ”. 

“Δεν είναι με κανένα τρόπο πολιτισμένος λαός και δεν κατάφερε να σταθεί αντάξια στο επίπεδο πολιτισμού των εδαφών που κατέκτησε”.

“Δεν καρπίζει τίποτα στο έδαφος που πάτησε το πόδι Οθωμανού”. “Ξεράθηκαν και δεν φυτρώνουν ούτε χορτάρια εκεί που πάτησαν Οθωμανοί”.

Η λυσσαλέα προσπάθεια της Τουρκίας να θέσει υπό τον έλεγχό της τη Λιβύη

Οι Οθωμανοί δεν έκαναν τίποτα άλλο από το να καίνε, να ρημάζουν, να καταστρέφουν τα μέρη που κατέκτησαν.
Σε ορισμένες πηγές μάλιστα αναφέρεται ότι η καταστροφική μανία και η αναλγησία των Τούρκων δεν στρέφεται μόνο έναντι των ξένων. 

Οι Τούρκοι αξιωματούχοι πνίγουν και σκοτώνουν βάρβαρα τους δικούς τους ανθρώπους όταν αισθανθούν την παραμικρή υποψία. 

Εάν τώρα επαναληφθούν όλα αυτά θα μπορέσει ο Ερντογάν και ο Μπαχτσελί να πουν όχι δεν είναι έτσι; Κοιτάξτε σε τι χάλια οδήγησαν τη χώρα. Καταπιέζεται, βασανίζεται και φυλακίζεται κάθε άνθρωπος που ασκεί την παραμικρή κριτική έναντι της εξουσίας. Αυτά που καταστρέφουν δεν είναι μόνο άνθρωποι. Τόσο η πολιτιστική κληρονομιά όσο και το φυσικό περιβάλλον εισπράττουν αρκούντως το μερίδιό τους. Αυτό που κάνουν είναι μια φοβερή, απεριόριστη χρήση δύναμης, η οποία δεν είναι τίποτα άλλο παρά η αδηφαγία της καταστροφικής μανίας του φανατισμού.
Στην πραγματικότητα ο Ερντογάν και ο Μπαχτσελί εκπροσωπούν την παραδοσιακή βαρβαρότητα και τάση καταστροφής που έχει βαθιές ρίζες σε αυτό τον τόπο. 

Σήμερα η Μικρά Ασία είναι γεμάτη με κατεστραμμένες εκκλησίες και ιερούς τόπους που χρησιμοποιούνται είτε ως στάβλοι είτε ως αποθήκες.

Περιντσέκ

Το δίδυμο Ερντογάν-Μπαχτσελί (μπορείτε να προσθέσετε και τον Περιντσέκ) είναι οι εκπρόσωποι της καταστροφικής παράδοσης που έκαψε, γκρέμισε την Μικρά Ασία και δεν περιορίστηκε μόνο στον εκτοπισμό και τον αφανισμό ανθρώπων αλλά επεκτάθηκε και στην πολιτιστική κληρονομιά.
Η τουρκική μανία καταστροφής και εξόντωσης βρίσκονται στην εξουσία ως συνασπισμός Ερντογάν - Μπαχτσελί. Για αυτό τον λόγο η αντίσταση σε αυτούς πρέπει να εκληφθεί ως αγώνας πολιτισμού για κάθε Τούρκο. 

Έχει ιδιαίτερη η σημασία η κράτηση στις φυλακές του Οσμάν Καβάλα, ιδρυτή του Ιδρύματος Πολιτισμού της Ανατολίας, που θέλει να διασώσει την πολιτισμική κληρονομιά αυτού του τόπου.
Το θέμα συζήτησης είναι η δοκιμασία των Τούρκων με τον Πολιτισμό.
Στο τέλος θα κερδίσει ο Πολιτισμός.
Οι Βυζαντινοί κλείστηκαν στην Αγία Σοφία, τις τελευταίες μέρες της αυτοκρατορίας, και περίμεναν να τους σώσει ο θεός. Το ίδιο κάνει τώρα και ο Ερντογάν, καταφεύγει στην Αγία Σοφία για να σωθεί. Οι φτωχοί άνθρωποι που δεν μπορούν να ταΐσουν τα παιδιά τους τι θα κάνουν; Θα πάνε στον ναό να προσευχηθούν για να λύσουν τα προβλήματά τους που οφείλονται στην κακοδιαχείριση του σουλτάνου;
Πέρα από τους λεονταρισμούς και τα φτηνά πολιτικά τεχνάσματα καλά θα κάνει ο σουλτάνος να διαβάσει τι έλεγε ο Κικέρων που έζησε π.Χ.
« Τους ιερούς χώρους δεν τους αγγίζεις όχι μόνο με το χέρι αλλά ούτε με τη σκέψη».

https://www.assyriatv.org/2018/05/prof-taner-akcam-facts-truth-denial-authenticity-talat-pashas-killing-orders/