Τα γνωστά παραμυθένια καλικαντζαράκια

Είναι μικρά, άσχημα, κοκαλιάρικα πλασματάκια, εμφανίζονται τις ημέρες των Χριστουγέννων και μοναδικός σκοπός τους είναι για δώδεκα ημέρες να κάνουν τη ζωή των ανθρώπων κόλαση.

Ο λόγος για τα μικρά καλικαντζαράκια. 

Η ονομασία τους προέρχεται από το επίθετο «καλός» και το «κάνθαρος».

Σύμφωνα με τους παλιούς μύθους, κάθε νύχτα από τις 25 Δεκεμβρίου μέχρι τις 5 Ιανουαρίου οι καλικάντζαροι έχουν την τιμητική τους.

Όπως είπαμε από του Χριστού όμως ως τα Φώτα, για δώδεκα ημέρες ακριβώς, όλος ο συρφετός, μαζί με τις πιο «διάσημες  προσωπικότητές» τους, τον Κωλοβελόνη, ψηλόλιγνο σα μακαρόνι, τον Μαντρακούκο, φοβερό αρχηγό, τον Κοψαχείλη, με τα τεράστια κοφτερά δόντια, τον Παρωρίτη, με μύτη μακριά και μαλακιά σαν προβοσκίδα, τον Παγάνα, με τα κουνελίσια αυτιά, τον Τρικλοπόδη, με το χταποδίσιο χέρι του που κάνει τον κόσμο να περδικλώνεται επάνω του, τον Σιφώτη, με τη στρογγυλή μούρη, τον Καταχανά, που «βρωμάει και ζέχνει», τον Μαλαπέρδα, που κατουράει 

σύκα, σοδειές και φαγητά, τον Τρικέρη και τον Μαλαγάνα, που ξεγελούν τα παιδιά και τους αρπάζουν τις λιχουδιές, τον Βατρακούκο, που μοιάζει με γιγαντιαίο βάτραχο, τον Μαγάρα, με την τουμπανισμένη κοιλιά που καταλαβαίνετε τι μπορεί να κάνει και βρωμάει ο τόπος γύρω του, τον Κατσιπόδη ή Κατσιποδιάρη, με το τραγίσιο πόδι, τον Γουρλό, με τα γουρλωμένα μάτια, τον Στραβολαίμη, τον κουτσό και καμπούρη Κοψομεσίτη, τον Περίδρομο, τον Βραχνά και τον Ξεφτέρη, ξεχύνονται στη γη, με στριγκλιές και ξεφωνητά κι «αρχίζει το πανηγύρι»…

Χώνονται στις καμινάδες και τρώνε τα γλυκίσματα των νοικοκυραίων, κατατρομάζουν τις μαμές που νυχτώνονται στις ερημιές, πειράζουν τους μυλωνάδες και τους μυλωνούδες, το ρίχνουν σε ξέφρενο χορό και αρπάζουν τους περαστικούς μαζί τους, μέχρι να τους εξουθενώσουν και να πέσουν 

σκασμένοι κάτω, τρώνε πράγματα αηδιαστικά σαν φίδια, σαύρες, χελώνες και βατράχους ο αγαπημένος τους μεζές, ρίχνουν τσιγκέλια απ’ τα τζάκια, όσο αυτά καίνε και δεν μπορούν να μπουν μέσα, μπας και αρπάξουν κανένα λουκάνικο ή καμιά τηγανίτα, ενώ κάποιοι είπαν ότι κυνηγούν και πνίγουν τα αβάπτιστα μωρά. Και τι δεν κάνουν…

Άλλοι πανύψηλοι κι άλλοι μικροσκοπικοί, άλλοι κουτσοί, άλλοι στραβοχέρηδες, μονόφλθαμοι ή με κόκκινα μάτια, με μαλλιά αγκαθωτά και λιγδιασμένα κι άλλοτε φαλακροί, με τεράστια γαμψά νύχια και θεόστραβα πόδια τραγίσια που τρεκλίζουν και μπερδεύονται μεταξύ τους, ντυμένοι με κουρέλια κι άλλοτε 

θεόγυμνοι, άλλοτε γυναίκες σα μαϊμούδες, οι λεγόμενες βερβελούδες, το γένος τον καλικάντζαρων ζει και βασιλεύει. Τρυπώνει στις ζωές μας κάθε παραμονή Χριστουγέννων και δε φεύγει παρά μόνο όταν βαφτιστούν τα νερά, στα "Φώτα"...
Γι’ αυτό και φεύγοντας, στις 6 του Γενάρη, κλαψουρίζουν:

«Φεύγετε να φεύγουμε,
γιατί έρχεται ο τρελόπαπας
με την αγιαστούρα του
και με τη βρεκτούρα του
και θα μας αγιάσει
και θα μας μαγαρίσει»

Λένε πως κάποιοι τους είδαν καβάλα σε γαϊδάρους να τριγυρνούν σε πόλεις και χωριά κι άλλοι να αναρριχώνται με απίστευτη ευκολία στα παράθυρα και να πηδούν από στέγη σε στέγη…. 

Όπως και να έχει σημασία έχει ότι, μέρες σαν κι αυτές, είμαστε στο έλεός τους. Μη φοβάστε όμως, γιατί τα πλασματάκια αυτά μπορεί να είναι αποκρουστικά στη όψη κι όταν τα δείτε να σας «κόψουν τη χολή», αλλά στην πραγματικότητα είναι χαζούλικα, τα περισσότερα τουλάχιστον κι εύκολα μπορείτε να τα ξεγελάσετε

Αν θέλετε λοιπόν να τα εμποδίσετε να μπουν στο σπίτι σας και να σας τα κάνουν «γης Μαδιάμ», βάλτε ένα κόσκινο έξω απ’ την πόρτα σας. Τα ανόητα αυτά τερατάκια, μόλις το δουν θα θελήσουν να μετρήσουν τις τρύπες του. Έλα όμως που δεν μπορούν να πουν το 3 γιατί ο αριθμός τρία είναι ιερός, η Αγ. Τριάδα. Αρχίζουν λοιπόν το μέτρημα: 1, 2, … Μέχρι εκεί. Το τρία δεν το λένε και φτουυυυ κι από την αρχή...: 1, 2 και ξανά 1, 2… Κι έτσι θα μείνουν εκεί με τις ώρες και με τις μέρες, να απασχολούνται, χωρίς τελικά να μπουν μέσα. Μόνο ένας μπορεί να σας τη σκάσει, ο Κωλοβελόνης.

Ο μύθος θέλει τους καλικάντζαρους να ζηλεύουν τον επάνω κόσμο τόσο πολύ που να προσπαθούν να τον γκρεμίσουν. Όταν έφτανε το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, έφευγαν και ανέβαιναν στον επάνω κόσμο για να τυραννήσουν τους ανθρώπους που θα έβρισκαν μπροστά τους. 

Είναι χιλιάδες και ξετρυπώνουν στην επιφάνεια της Γης από τις μυριάδες τρύπες που βρίσκονται πάνω στον στερεό φλοιό της. Βγαίνουν μέσα από τα φαράγγια και τα πηγάδια, από τις σπηλιές και τις καταβόθρες, τις καταπακτές και τα πιο μικρά, από τις μυρμηγκιές και διάφορες άλλες μικροσκοπικές τρύπες της. Φοβούνται πολύ το φως και γι’ αυτό την ημέρα κρύβονται. Βγαίνουν, όμως, από τις κρυψώνες τους τη νύχτα και πειράζουν τους ανθρώπους. Μικρά και ευκίνητα, καθώς είναι, μπαίνουν στα σπίτια απ όπου βρουν.

Τους αρέσει να πλατσουρίζουν μέσα στα δοχεία που έχουν οι νοικοκυρές το λάδι, στα τηγάνια, στα πιάτα, στους λύχνους που παλαιότερα χρησιμοποιούσαν για τον φωτισμό στα χωριά. Μπορεί να μην κλέβουν τίποτε, αλλά αναστατώνουν τόσο πολύ το σπίτι, που το κάνουν αγνώριστο. 

Γι’ αυτό, για καλό και για κακό, οι νοικοκυρές εκείνες τις ημέρες καίνε λιβάνι σε θυμιατό κοντά στο τζάκι. Τα γνωστά παραμυθένια καλικαντζαράκια, παίζουν σπουδαίο ρόλο και επηρεάζουν σημαντικά τις συνήθειες και τα έθιμα των χριστουγεννιάτικων ημερών.

Λένε πάντως ότι όποιος καταφέρει να δέσει με λινή κόκκινη κλωστή από το πόδι έναν καλικάντζαρο, τότε θα τον έχει δούλο του για πάντα...