Χρυσάνθεμα - γι αυτό και ονομάζονται Αγιοδημητριάτικα

Χρυσάνθεμα ή Αγιοδημητριάτικα: Σύμβολο της αισιοδοξίας και της χαράς.

Ονομάστηκαν έτσι από το ελληνικό πρόθεμα «Chrys-« που σημαίνει χρυσό, το αρχικό χρώμα και «-ανθέμιο,» που σημαίνει λουλούδι.
Ονομάζεται και Οκτωβρίνι μιας και βρίσκεται σε πλήρη άνθηση τις ημέρες της γιορτής του Αγίου Δημητρίου τον μήνα Οκτώβριο. Είναι γνωστό και ως Παρθενούλι ή Παρθένιο, ονομασία την οποία συναντάμε σε αναφορές του Διοσκουρίδη. Είναι το σύμβολο του ήλιου, οι Ιάπωνες θεωρούν ότι η ομαλή εξέλιξη των πετάλων του χρυσάνθεμου εκπροσωπεί την τελειότητα, και ο Κομφούκιος υποστήριζε ότι πρέπει να χρησιμοποιείται ως αντικείμενο διαλογισμού. Λέγεται ότι όταν ένα πέταλο από αυτό το λουλούδι τοποθετείται στο κάτω μέρος του ποτηριού με κρασί τότε υπόσχεται μια μακρά και υγιή ζωή

Οι Βουδιστές είναι λάτρεις του χρησιμοποιώντας αυτό το λουλούδι σε προσφορές. Διαθέτει την συμβολική των ισχυρών γιανγκ της ενέργειας και είναι το λουλούδι της καλής τύχης του σπιτιού. Στη βικτοριανή γλώσσα των λουλουδιών, όπου η ομιλία και τα συναισθήματα εκφράζονταν με τον κώδικα των λουλουδιών, τα κίτρινα χρυσάνθεμα σήμαιναν ερωτικές εξελίξεις. Τα κόκκινα χρυσάνθεμα σήμαιναν: μια πρόταση, πρόσκληση για να ξεκινήσει μια νέα σχέση.

Τα λευκά χρυσάνθεμα σήμαιναν: «Να είμαστε ειλικρινείς», ένα αίτημα για απόλυτη ειλικρίνεια. Τα βιολετί χρυσάνθεμα σήμαιναν, μια χαρούμενη επιθυμία για ευεξία, για παιχνίδι. Τα χρυσάνθεμα έχουν ιδιαίτερη σημασία και στα όνειρά μας. Δείχνουν μια εξέλιξη του εσωτερικού εαυτού, κατά τη διάρκεια μιας ταραχώδους χρονικής περιόδου της ζωής. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να αντιπροσωπεύουν μια περίοδο βαθιάς προσωπικής ανάπτυξης που σφυρηλατήθηκε από κακουχίες ή συγκρούσεις, το αποτέλεσμα της οποίας οδηγεί σε μια πιο ισχυρή, πιο συνειδητοποιημένη στάση ζωής.
Τα χρυσάνθεμα καλλιεργούνται στην Κίνα από τον 15ο αιώνα π.Χ. ως βότανα με τα βλαστάρια τους να χρησιμοποιούνται στις σαλάτες ενώ τα φύλλα και τα άνθη στο τσάι. Μέχρι το 1630 είχαν καταγραφεί περίπου 500 ποικιλίες. Η καλλιέργεια του στην Ιαπωνία άρχισε τον 8ο αιώνα μ.Χ.. Τα χρυσάνθεμα άρεσαν τόσο πολύ στους Ιάπωνες ώστε μια ποικιλία με 16 πέταλα που ονομάζεται «ιτσιμοντζιγκίνου» αποτελεί το έμβλημα της αυτοκρατορικής οικογένειας της Ιαπωνίας. Το 1910 το χρυσάνθεμο ανακηρύχθηκε το εθνικό άνθος της Ιαπωνίας και υπάρχει ακόμη και μια «Γιορτή της Ευτυχίας» για να γιορτάσουν αυτό το λουλούδι κάθε χρόνο. Επίσης είναι το επίσημο λουλούδι της πόλης του Σικάγο.
Στην Ευρώπη τα χρυσάνθεμα έφτασαν στα μέσα του 17ου αιώνα. Η πρώτη επιτυχημένη καλλιέργεια χρυσανθέμων έλαβε χώρα το 1789 όταν ένας έμπορος από τη Μασσαλία έφερε από τη Κίνα τρεις ποικιλίες από τις οποίες μόνο μία επέζησε και ονομάστηκε «Παλιά Μοβ». Καλλιεργείται μια πλήρης γκάμα από χρώματα: λευκό, κίτρινο, πορφυρό έως κόκκινο. Το χρυσάνθεμο είναι ένα. ποώδες φυτό που ανήκει στο γένος  chrysanthemum της οικογένειας  asteraceae Κατάγεται από την Ασία αλλά η εξάπλωσή του είναι μεγάλη  σε όλο τον κόσμο. Περιλαμβάνει εκατοντάδες ποικιλίες με διαφορετικό σχήμα ,χρώμα και ανάπτυξη. Ακόμα και οι γνωστές κοινές μαργαρίτες  είναι χρυσάνθεμα με την ευρύτερη βοτανολογική κατάταξη. Τα χρυσάνθεμα λανθασμένα θεωρούνται εποχιακά και μονοετή. Αντίθετα είναι πολυετής πόες που αν φροντιστούν σωστά θα μας ανταμείβουν με την πλούσια  ανθοφορία τους κάθε χρόνο τον Οκτώβριο (γι αυτό και ονομάζονται Αγιοδημητριάτικα).

 Οδυσσέας Ελύτης-απόσπασμα

Κατασταλαγμένη μουσική
Στους βυθούς των μενεξέδων
Χώμα νοτισμένο από
Αρχαία ρέμβη εφτάχρωμη
Μόλις ακούγεται μακριά
Το καρδιοχτύπι
Κι οι αθώοι του καημοί
Πίδακες χρυσανθέμων. 

Κώστας Καρυωτάκης  -  Όταν ήρθες 
Εσβήναν τα χρυσάνθεμα σαν πόθοι
στον κήπον όταν ήρθες. Εγελούσες
γαλήνια, σα λευκό χαμολουλούδι.
Αμίλητος, τη μέσα μου μαυρίλα
την έκανα γλυκύτατο τραγούδι
κι απάνω σου το λέγανε τα φύλλα.

Τάσος Λειβαδίτης - Χρυσάνθεμα 

Φθινόπωρο ήσυχο, αφηρημένο, τα φύλλα θα ’λεγες πέφτουν από μιάν άλλη ζωή και μόνο τα χρυσάνθεμα επιμένουν, σαν τις πλάνες μας. Είμαι μόνος, η κάμαρα άδεια και δεν έχω παρά ένα μοναδικό στόμα για τόσα χαμένα πράγμα….