Τα Ηλιούγεννα των αρχαίων Ελλήνων

Τα Μερομήνια ή Ημερομήνια είναι μια πανάρχαια μέθοδος πρόβλεψης του καιρού για ολόκληρο τον χρόνο. 

Η μέθοδος είναι πολύ απλή για όσους γνωρίζουν τα μερομήνια. Όσοι γνωρίζουν παρατηρούν τον καιρό του Αυγούστου για 12 ημέρες, εκ των οποίων κάθε μία αντιπροσωπεύει τον καιρό τον επόμενων μηνών.

Δηλαδή, η πρώτη ημέρα μας δείχνει τι καιρό θα κάνει τον ερχόμενο Αύγουστο, η δεύτερη για τον Σεπτέμβριο, η τρίτη για τον Οκτώβριο, κλπ.

Τα μερομήνια δεν περιγράφονται, είναι θέμα γνώσης και πρακτικής και όχι θεωρίας. Είναι υπόθεση πείρας και αντίληψης που χρήζει μιας ιδιαίτερης προσοχής. Μπορεί αρκετοί άνθρωποι να παρατηρούν το ίδιο πράγμα αλλά να έχουν διαφορετικές αντιλήψεις και οι προβλέψεις τους να μην ταυτίζονται. 

Η διαφορά δεν θα είναι ακραία, μα η πρόβλεψη του καθενός μπορεί να μη συμπέσει ως προς την ένταση του φαινομένου.

Πίστευαν ότι μπορούσαν να μαντέψουν τον καιρό που θα έχει κάθε μήνας αν εξέταζαν τις πρώτες τρεις ή εξι ή δώδεκα μέρες των μηνών Ιουλίου ή Αυγούστου κατ’ άλλους του Μαρτίου ή Ιανουαρίου. 

Τα Μερομήνια =(Μήνας+ημέρα) είναι γνωστά και ως Μηναλλάγια =(Μήνας+αλλαγή). Σε άλλες περιοχές της χώρας μας είναι γνωστά ως Μεραμήνια, Μηνολόγια, Καταμήνια, Νερομήνια, Κεφαλομήνια, Καταμηνάτα, Αλλαξομήνια, Προφάνερα ή Φανερά, Λογομήνια, Δρίμες, Δρίματα κ.λπ.

Πιστεύεται ότι ο Θεός έδωσε τα μερομήνια σαν σημάδια του καιρού και εμφύτευσε νου και γνώση στους ανθρώπους και τους βοήθησε να μπορούν να τα διαβάζουν ώστε να προγραμματίζουν και να σχεδιάζουν για το επόμενο καλλιεργητικό έτος. 

Αν αναλογιστούμε ότι ένα μήνα περίπου μετά τα μερομήνια, άρχιζε το έτος της σποράς. Γνωρίζουμε ότι οι ενοίκια των αγρών άρχιζαν του Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου Ύψωση του Τιμίου Σταυρού εκάστοτε έτους), δηλαδή η καλλιεργητική περίοδος άρχιζε και τέλειωνε αυτή την ημερομηνία. 

Εφόσον παρατηρούσαν τα μερομήνια, στην διάρκεια του ενός μηνός περίπου σχεδίαζαν τις εργασίες τους, ανάλογα με τον καιρό που πρόβλεπαν και ανέμεναν.
Τα μερομήνια συσχετίζονται κατ’ αρχήν με το Φεγγάρι, τ’ Άστρα, τον Ήλιο και τους Γαλαξίες. Δευτερεύοντα ρόλο σε αυτή την συσχέτιση έχουν, ο άνεμος, η υγρασία και τα σύννεφα. Ακόμη στην πρόβλεψη δύναται να συμβάλλουν οι ζωντανοί οργανισμοί και τα φυτά.

Είναι όπως μας έλεγαν οι παππούδες μας για τον ουρανό.

Ο Ουρανός

- Όταν πριν απ’ την ανατολή του ήλιου ο ουρανός είναι κόκκινος και χάσει το χρώμα αυτό, όταν ανατείλει ο ήλιος, θα βρέξει.
- Όταν το πρωί είναι κόκκινος ή κίτρινος, θα βρέξει με άνεμο.
- Όταν στη δύση του ήλιου είναι ροζ, προμηνύει καλοκαιρία.
- Όταν στην δύση του ήλιου είναι σκοτεινός και θολός, προμηνύει άνεμο.
- Όταν στη δύση του ηλίου είναι βαθυκόκκινος, προμηνύει ανεμόβροχο.
- Όταν στη δύση του ήλιου είναι λαμπρά κίτρινος, προμηνύει άνεμο.
- Όταν στη δύση του ήλιου είναι αμυδρά κίτρινος, προμηνύει βροχή.
- Όταν σε μια ζεστή μέρα μαυρίσει προς την ανατολή η τη δύση του ήλιου, έρχεται άνεμος.

- Υπερβολικά διαυγής ουρανός προμηνύει βροχή.
- Όταν μετά από θύελλα εμφανιστεί «φρύδι» (κυανόχρωμο τμήμα του ουρανού στο βάθος του ορίζοντα), έρχεται νηνεμία.
- Άστρα τον χειμώνα, σύννεφα το καλοκαίρι.

Για να δούμε αναλυτικά τι θα συμβεί τον χειμώνα που έρχεται, σύμφωνα με όσα προβλέπουν τα Ημερομηνία:

Σεπτέμβριος 2017

Αρχές Μήνα

1 – 4. Οι βοριάδες θα συνεχίσουν να δίνουν δροσιές. Θερμοκρασία (20 – 28 °C).

5 – 7. Πτώση των βορείων ανέμων με ανοδικές τάσεις της θερμοκρασίας (24 – 34 °C).

8 – 15. Σταθερά δροσερός καιρός και πτώση της θερμοκρασίας (22 – 28 °C).

Μέσα Μήνα

16 – 24. Άνοδος της θερμοκρασίας (29 – 33 °C). Θα δροσίζει στην διάρκεια της μέρας, ανάλογα με την διάρκεια

και την ένταση των βορειοδυτικών ανέμων.

Τέλη Μήνα

25 – 28. Η ζέστη θα συνεχίζεται μέχρι και τη δύση κάθε μέρας. Θερμοκρασία (29 – 34 °C). Δροσίζει παροδικά, θερμοκρασία (27 – 30 °C), με νοτιοδυτικούς ανέμους.

29 – 30. Πτώση της θερμοκρασίας (19 – 28 °C). Φθινοπωρινός καιρός με δροσιές και υγρασίες, πιθανές βροχοπτώσεις.

Οκτώβριος 2017

Αρχές Μήνα

1 – 7. Βορειοδυτικοί άνεμοι που θα δροσίζουν περιοδικά. Θερμοκρασία (22 – 29 °C).

8 – 14. Ζεστές σχετικά μέρες. Το εξασθενημένο νοτιοδυτικό αεράκι δεν θα μπορέσει να αποτρέψει την άνοδο της θερμοκρασίας (23 – 30 °C).

Μέσα Μήνα

15 – 26. Ανοδικές τάσεις της θερμοκρασίας (25 – 32 °C) μέχρι τη δύση της μέρας. Τις βραδινές ώρες, κατά τόπους θα έχουμε συγκέντρωση νεφών και πιθανές βροχές με ενδυνάμωση των βόρειων ανέμων.

Τέλη Μήνα

27 – 31. Επάνοδος των δροσερών ημερών με την πιθανότητα βροχών. Θερμοκρασία (18 – 28 °C).

Σαββάτο 28η Οκτωβρίου 2017. Δροσερή μέρα, με κατά τόπους βροχές.

Νοέμβριος 2017

Αρχές Μήνα

1 – 10. Αίθριος καιρός με δροσιά. Οι βοριάδες θα συνεχίζονται με πιθανές βροχές και καταιγίδες. Θερμοκρασία ( 19 – 27 °C).

11 – 16. Η θερμοκρασία θα σημειώσει άνοδο (24 – 33 °C). Πιθανές βροχές σε μέρες με υγρασία και αυξομειώσεις της θερμοκρασίας.

Μέσα Μήνα

17 – 24. Περιοδικές χαλαζοπτώσεις και στη συνέχεια υψηλές θερμοκρασίες (22 – 32 °C) σε μέρες που θα λείψουν τα νέφη.

Παρασκευή 17η Νοέμβρη 2017 . Δροσερή μέρα με πιθανή βροχόπτωση.

Τέλη Μήνα

25 – 30. Άνοδος της θερμοκρασίας (24 – 32 °C), υψηλές για την εποχή. Θα δροσίσει στο τέλος του μήνα.

Δεκέμβριος 2017

Αρχές Μήνα

1 – 5. Υψηλές Θερμοκρασίες (20 – 28 °C) για την εποχή.

6 – 15. Οι υψηλές θερμοκρασίες θα συνεχιστούν χωρίς αξιόλογα καιρικά φαινόμενα.

Μέσα & Τέλη Μήνα

16 – 25. Οι δυνατοί βοριάδες θα ρίξουν τη θερμοκρασία (10 – 18 °C) και η πτώση αυτή θα συνεχιστεί αν αυτοί θα συνεχιστούν με την ίδια ένταση. Σχετική βελτίωση της θερμοκρασίας σε μέρες με διαρκή ηλιοφάνεια.

Χριστούγεννα Δευτέρα 25η Δεκεμβρίου 2017. χωρίς πολύ κρύο με περιοδικές λιακάδες.

26 – 31. Οι βοριάδες θα κρατήσουν τη θερμοκρασία σε χαμηλά επίπεδα (8 – 18 °C). Πιθανότητα χιονοπτώσεων στα ορεινά και βροχές στα πεδινά.

Ο επόμενος χρόνος λένε ότι θα είναι ώς εξής:

Ιανουάριος 2018

Αρχές Μήνα

1 – 14. Ψυχρές αέριες μάζες κρατούν την θερμοκρασία σε χαμηλά επίπεδα (7 – 17 °C).

Μέσα Μήνα

1 – 20. Τσουχτερό κρύο με παροδικές βροχές. Πιθανότητα χιονόπτωσης τις πρώτες πρωινές ώρες. Θερμοκρασία (5 – 17 °C).

Τέλη Μήνα

21 – 31. Συνεχίζονται οι χαμηλές θερμοκρασίες. Ανάλογα της ηλιοφάνειας, θα εξαρτηθούν και τα καιρικά φαινόμενα. Υπάρχει πιθανότητα μικρής έντασης χιονιά. Θερμοκρασία ( 3 – 13 °C).

Φεβρουάριος 2018

Αρχές Μήνα

1 – 10. Μείωση της έντασης των βόρειων ανέμων, με τη θερμοκρασία να εμφανίζει άνοδο (10 – 17 °C). Δροσερές παραμένουν ακόμη οι μέρες, με κρύες νύχτες και πιθανές βροχοπτώσεις.

Μέσα Μήνα & Τέλη Μήνα

12 – 20. Ανοιξιάτικος καιρός λόγω των νοτιοδυτικών ανέμων. Θερμοκρασία (12 – 20 °C).

Καθαρά Δευτέρα. Ανοιξιάτικος καιρός, με παροδικό νοτιοδυτικό αεράκι.

21 – 26. Ανοδικές θερμοκρασίες (16 – 26 °C). Αραιές συννεφιές και παροδικές βροχές. Συνεχίζονται οι νοτιάδες και οι ζεστές μέρες .

26 – 28. Οι βοριάδες θα ρίξουν την θερμοκρασία (14 – 25 °C).

Μάρτιος 2018

Αρχές Μήνα

1 – 11. Δροσερές μέρες με πιθανές βροχοπτώσεις. Θερμοκρασία (12 -20 °C). Στη συνέχεια οι βόρειοι άνεμοι θα ρίξουν τη θερμοκρασία (6 – 12 °C) φέρνοντας χιόνια στα ορεινά και πιθανώς και σε χαμηλότερα υψόμετρα.

Μέσα & Τέλη Μήνα

12 – 25. Περαιτέρω πτώση της θερμοκρασίας. Δυνατοί, βορειοανατολικοί άνεμοι θα ρίξουν σημαντικά τη θερμοκρασία (-2 – 12 °C). Βροχές, καταιγίδες και χιονοπτώσεις.

Κυριακή 25η Μαρτίου 2018. Συνεχίζεται ο άστατος καιρός. Το κρύο συνεχίζεται καθ΄ όλη την ημέρα.

26 – 30. Δριμύ ψύχος, με βροχές και καταιγίδες με χιόνια μέχρι τα πεδινά. Θερμοκρασία (-4 – 8 °C).

Απρίλιος 2018

Αρχές Μήνα

1 – 15. Συνεχίζεται το χειμερινό σκηνικό του καιρού. Βόρειοι άνεμοι με πιθανές καταιγίδες και συνεχείς βροχοπτώσεις. Θερμοκρασία (8 – 15 °C) .

Πάσχα 2018, Συννεφιές – βροχερός καιρός, με ισχυρούς ανέμους. Θερμοκρασία (10 – 14 °C).

Μέσα Μήνα

16 – 26. Βορειοδυτικοί άνεμοι κρατούν τη θερμοκρασία χαμηλά (12 – 18 °C). Με τη πτώση των βοριάδων, ο καιρός θα δώσει δροσερές μέρες αλλά θα έχουμε και ανοιξιάτικες μέρες με άνοδο της θερμοκρασίας (18 – 22 °C).

Τέλη Μήνα

27 – 30. Ανοιξιάτικο το σκηνικό του καιρού λόγω των δυτικών ανέμων. Θερμοκρασία (20 – 28 °C).

Μάιος 2018

Αρχές Μήνα

1 – 10. Φυσιολογικά για την εποχή καιρικά φαινόμενα. Θερμοκρασία (24 – 30 °C)

Πρωτομαγιά 2018. Δροσερή μέρα με πιθανές βροχές.

Μέσα & Τέλη Μήνα

11 – 22. Η καλοκαιρία συνεχίζεται. Ανοδικές θερμοκρασίες (28 – 32 °C) με δροσερά πρωινά.

23 – 31. Θερμοκρασία (29 – 33°C). Βόρειοι άνεμοι θα δροσίζουν περιοδικά.

Ιούνιος 2018

Αρχές Μήνα

1 – 10. Ζεστές μέρες. Δυτικό αεράκι συνεχίζει να δροσίζει περιοδικά. Θερμοκρασία (28 – 32 °C).

Μέσα & Τέλη Μήνα

11 – 30. Άστατος καιρός για την εποχή. Βροχές έως και καταιγίδες θα επιδεινώσουν τον καιρό. Μερική πτώση της θερμοκρασίας (25 – 30 °C), κυρίως τις βραδινές ώρες.

Ιούλιος 2018

Αρχές Μήνα

1 – 10. Ένας καλοκαιρινός μήνας ακόμη που ξεκινά με δροσιές. Θερμοκρασία (24 – 30 °C). Βροχές, καταιγίδες

έως πιθανές χαλαζοπτώσεις. Δροσιά τις πρωινές και βραδινές ώρες.

Μέσα & Τέλη Μήνα

11 – 20. Βελτίωση της θερμοκρασίας (27 – 34 °C). Συννεφιά με πιθανές βροχές και καταιγίδες. Μεγάλη υγρασία.

21 – 31. Ένα αεράκι θα συνεχίσει τις δροσιές για μερικές μέρες. Θερμοκρασία (29 – 34 °C). Άνοδος της θερμοκρασίας (32 – 37°C) στο τέλος του μήνα.

Έτσι πήραμε μια ιδέα πως λειτουργεί η μέτρηση του καιρού.