Σήμερα θα ταξιδέψουμε στην Ελλάδα: «Ανάβρα»

Σήμερα λέω να σας ταξιδεύσω να γνωρίσουμε μία περιοχή της χώρας μας που δεν έχει ούτε έναν άνεργο, πολύ σωστά διαβάσατε και αντίθετα με ότι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ελλάδα, παρουσιάζει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και μάλιστα τα επιτεύγματά της έχουν γίνει γνωστά και εκτός συνόρων.

Η Ανάβρα απέχει από τον Βόλο μόλις 69,8 χιλιόμετρα δηλαδή κοντά 1 ώρα και 20 λεπτά. Η Ανάβρα είναι χωρίο του νομού Μαγνησίας χτισμένη στις δυτικές πλαγιές του όρους Όθρυς σε υψόμετρο 1000 μέτρων και ανήκει στον Δήμο Αλμυρού της Περιφέρειας Θεσσαλίας. 

Με απόσταση 40 χιλιομέτρων από την κοντινότερη κωμόπολη (τον Αλμυρό). Η Ανάβρα έχει μόλις 700 κάτοικους, όλοι τους κτηνοτρόφοι, απολαμβάνουν εισοδήματα από 30 έως 100 χιλιάδες ευρώ και μια ποιότητα ζωής που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την πλούσια Ελβετία. Εδώ ο κόσμος δεν φεύγει προς τα αστικά κέντρα, αλλά επιστρέφει στο χωριό του. Με ποσοστό ανεργίας στο μηδέν και με μέσο όρο ηλικίας τα 40 έτη, ο πληθυσμός διπλασιάστηκε μέσα στα τελευταία 15 χρόνια. 

Πολύ επισκέπτες, πάμε να γνωρίσουμε από κοντά αυτό το θαύμα της Ανάβρας. 

Πριν 20 περίπου χρόνια η Ανάβρα ήταν απλά ένα απομακρυσμένο χωριό της Μαγνησίας, όπου λίγοι κάτοικοι και πολλά ζώα συμβίωναν σε ένα ερειπωμένο και εγκαταλελειμμένο από τους πάντες τόπο, που τώρα έχει εξελιχθεί σε αγροτικό οικισμό πρότυπο. Έγινε ο πρώτος οικισμός της Ελλάδας που καλύπτει εντελώς τις ενεργειακές του ανάγκες από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Παράλληλα, το επίπεδο διαβίωσης των κατοίκων είναι ένα από τα υψηλότερα στην Ελλάδα και είναι ένα από τα λίγα ορεινά αγροτικά χωριά της Ελλάδας, που ο πληθυσμός του παρουσιάζει αύξηση. 

Το ετήσιο εισόδημα για κάθε κάτοικο 30.000 έως 100.000 ευρώ, ενώ ο μέσος όρος ηλικίας των κατοίκων είναι κάτω από 40 ετών.

Η ανάπτυξή αυτής της απομακρυσμένης κοινότητας, αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για την ελληνική επαρχία, τους πολιτικούς της παράγοντες, αλλά και για κάθε πολιτικό. Ο δήμαρχος του ορεινού χωριού της Ανάβρας Μαγνησίας, κύριος Δημήτριος Τσουκαλάς, αποδεικνύει ότι υπάρχουν περιπτώσεις Ελλήνων που πηγαίνουν  κόντρα στην διαφθορά και την μιζέρια, και ενδιαφέρονται πραγματικά για τον τόπο τους.

Το φαινόμενο Ανάβρα, έχει 500 μόνιμους κατοίκους που ασχολούνται σε ποσοστό σχεδόν 100% με την κτηνοτροφία μικρών και μεγάλων ζώων (γελάδια, πρόβατα, χοιρινά) ελεύθερης βοσκής. Το αιολικό πάρκο, που δίνει έσοδα 100.000 ευρώ ετησίως στην κοινότητα, τα τρία υπερσύγχρονα κτηνοτροφικά πάρκα που στεγάζουν το χειμώνα 25.000 ζώα, όταν η Ανάβρα αποκλείεται από τα χιόνια, το πρότυπο σφαγείο, που θυμίζει χειρουργείο. Το υπερσύγχρονο Κοινοτικό Σφαγείο (HACCP, ISO, κωδικός Ε.Ε. με βιολογική γραμμή σφαγής).

Στο χωριό λειτουργεί 2θέσιο δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο που στεγάζονται σε νεόδμητα κτήρια. Σε αυτό του δημοτικού σχολείου, υπάρχει κατοικία δασκάλου, όπως αντίστοιχα και στο αγροτικό ιατρείο κατοικία γιατρού, «Βοήθεια στο σπίτι», σχεδιασμός για γηροκομείο, ακόμα και για πισίνα.

Λειτουργούν, επίσης, δύο αίθουσες εκδηλώσεων, Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ), κλειστό γυμναστήριο πλήρως εξοπλισμένο, καθώς και γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ,

ένας διώροφος χώρος για δωρεάν στάθμευση 60 αυτοκινήτων στην κεντρική 

πλατεία, ενώ λειτουργεί Λαογραφικό Μουσείο Κτηνοτροφικής Ζωής και φυσικά το περιβαλλοντικό - πολιτιστικό πάρκο, έκτασης 240 στρεμμάτων.

Αξιοθέατα του χωριού είναι ακόμα οι διατηρητέες εκκλησίες του 18ου αι. της Αγ. Παρασκευής και των Αγίων Αθανασίου και Σεραφείμ.

Η μάχη με τη μιζέρια άρχισε τις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν τα ηνία της κοινότητας πήρε ο Δημήτρης 

Τσουκαλάς, ένας άνθρωπος που άφησε την Αθήνα για να γυρίσει στο χωριό του και να προσφέρει στη γενέτειρά του. Με ένα διάλειμμα 4 χρόνων, είναι από τότε κοινοτάρχης της Ανάβρας. Η κατάσταση που συνάντησε ήταν απελπιστική. Τα γελάδια, οι χοίροι και τα πρόβατα κυκλοφορούσαν ελεύθερα στο χωριό. Στους χωματόδρομους. Δεν υπήρχε πουθενά άσφαλτος. Το χειμώνα περπατούσες μέσα στη λάσπη, το καλοκαίρι η σκόνη σε έπνιγε.

«Προτεραιότητά τους ήταν η κατασκευή κτηνοτροφικών πάρκων, για να μπει τέλος στην αναρχία που επικρατούσε. Με φως, νερό και σωστή δόμηση, σταβλίζουν τα ζώα τους το χειμώνα. Τους υπόλοιπους μήνες βόσκουν ελεύθερα στα βουνά.
Αυτός είναι και ο λόγος που το κρέας τους φημίζεται για την ξεχωριστή γεύση του. Η κτηνοτροφία είναι η πηγή των εισοδημάτων στην Ανάβρα».

Η πρόοδος συνεχίστηκε με την κατασκευή του σφαγείου βιολογικής γραμμής, το μοναδικό δημόσιο στην Ελλάδα, με πιστοποίηση από τη ΔΗΩ. Έτσι μπήκε τάξη και δημιουργήθηκε η βάση για την ανάπτυξη της βιοκτηνοτροφίας, με συνέπεια οι παραγωγοί να κερδίζουν σημαντικά ποσά από τις επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με χρήματα της οποίας έγιναν οι παραπάνω υποδομές. Ξύπνιος, σχολαστικός και με όραμα ο πρόεδρος παρακολουθεί ανελλιπώς κάθε κοινοτικό πρόγραμμα και το εκμεταλλεύεται δεόντως. 

Το μεγαλύτερο επίτευγμά του, όπως λέει ο ίδιος, είναι ότι κατάφερε να αλλάξει τη νοοτροπία των συγχωριανών του. Στην αρχή έφεραν αντιρρήσεις στα σχέδιά του, αλλά με επιμονή και υπομονή τούς έπεισε.

Τώρα τους καλεί να δημιουργήσουν τυποποιητήρια για τα προϊόντα τους, ώστε να ολοκληρωθεί το φάσμα της βιολογικής παραγωγής. Η Ανάβρα δεν βάσισε την ανάπτυξή της στο κράτος. Ήθελε έσοδα δικά της. Έτσι, πριν από τρία χρόνια ολοκλήρωσε το έργο του αιολικού πάρκου, με τις 20 ανεμογεννήτριες και ανάδοχο την ισπανική εταιρία Gamesa.

Σαν Έσοδα, Το ρεύμα το αγοράζει η ΔΕΗ, ενώ η κοινότητα για τη χρήση του χώρου, που της ανήκει, εισπράττει έως και 100.000 ευρώ το χρόνο.

Υπό δημοπράτηση βρίσκεται και η ανάπτυξη υδροηλεκτρικού εργοστασίου, από το νερό των πηγών της Ανάβρας. Από εκεί θα εισπράττονται άλλες 100.000 ευρώ. Η επιστροφή στις ρίζες είναι μια σταθερή πολιτική για τον κ. Τσουκαλά. 

Για να ενισχυθεί κι άλλο ο πληθυσμός, έκανε επέκταση του οικισμού και δίνει οικόπεδα σε άστεγους δημότες με την αντικειμενική τους αξίας και με αποπληρωμή σε 5 δόσεις.

Η Ανάβρα κρατάει ακόμα το έθιμο της δρυστέλας , όπου οι νοικοκυραίοι πλένουν ρούχα και χαλιά με τα ορμητικά νερά των πηγών. Μια περιφραγμένη έκταση, συνολικού εμβαδού 240 στρεμμάτων, που αποτελεί ταυτόχρονα και μουσείο παράδοσης. Άλλη μια ευκαιρία για να εισπράττει η κοινότητα έσοδα, καθώς πολλά σχολεία εκδηλώνουν ενδιαφέρον για επίσκεψη και αναμένεται να μπει συμβολικό εισιτήριο για τα έξοδα συντήρησής του.

Το πλέον μεγαλόπνοο σχέδιο, αυτή την περίοδο, είναι η επικείμενη εγκατάσταση συστήματος τηλεθέρμανσης. Με προϋπολογισμό 1.700.000 ευρώ (από ευρωπαϊκά κονδύλια) και με μελέτη από το ΤΕΙ Κοζάνης η Περιφέρεια έχει πει ήδη το «ναι». Ένας κεντρικός λέβητας θα τοποθετηθεί στο πάνω μέρος του χωριού και από εκεί θα διοχετεύονται υπόγειοι αγωγοί από τους δρόμους της Ανάβρας με καυτό νερό. Το κάθε σπίτι θα συνδέεται με το σύστημα και θα έχει ολόκληρο το χειμώνα ζεστό νερό και θέρμανση, με μια ελάχιστη επιβάρυνση. Θα λειτουργεί με την καύση βιομάζας (κοπριές των ζώων, ξερά φύλλα, άχυρο κ.ά).

Πως έγινε γνωστή στην Ευρώπη

Η Ανάβρα έγινε γνωστή στην Ευρώπη για δύο λόγους:

Ο πρώτος λόγος, για την ανάπτυξη που παρουσίασε. Επί δέκα χρόνια ήταν στις πρώτες θέσεις μεταξύ όλων των Ο.Τ.Α. στην Ελλάδα και στην τρίτη θέση από τις ευρωπαϊκές χώρες του Νότου (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία και Ελλάδα). 

Ο δεύτερος λόγος, είναι ότι επιχείρησε και έκανε έργα φιλικά προς το περιβάλλον.
Μια μικρή ορεινή κοινότητα, έχει ήδη εδώ και 8 χρόνια αιολικό πάρκο και σε εξέλιξη βρίσκονται άλλα δύο. Ένα περιβαλλοντικό-πολιτισμικό πάρκο, από τα καλύτερα στην Ελλάδα: το Αιολικό Πάρκο στην Αλογόραχη και το Περιβαλλοντικό Πολιτισμικό Πάρκο «Γούρα» στις πηγές της Ανάβρας, έκτασης 240 στρ. περιφραγμένων το οποίο δέχεται πολλούς επισκέπτες.

Η παραδοσιακή ενασχόληση των κατοίκων με την κτηνοτροφία (Σαρακατσάνοι, Βλάχοι) συνεχίζεται μέχρι σήμερα σε 80 κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, που βρίσκονται σε 3 κτηνοτροφικά πάρκα κοντά στο χωριό, και με συνθήκες υπερσύγχρονες.

Μετά τα έργα που έγιναν η Ανάβρα αποτελεί φαινόμενο για τα ελληνικά δεδομένα. 

Χωρίς να έχει κάποιο παραδοσιακό χαρακτήρα δύο σεισμοί, 1956 και 1980, και δύο πόλεμοι, Β΄ Παγκόσμιος και Εμφύλιος, κατέστρεψαν τη φυσιογνωμία της, έχει όλες εκείνες τις υποδομές και προϋποθέσεις ώστε να εξασφαλίσει μια άνετη και ομαλή διαμονή και μια ποιότητα ζωής που θα τη ζήλευαν οι κάτοικοι πολλών αστικών κέντρων.

Τελικά δεν είναι τυχαίο που το βάφτισαν την Ανάβρα με «Πριγκιπάτο της Μαγνησίας»